Home » Aan de slag met Nieuws in de Klas » Online Themadossiers » Activisme

Activisme

Via de straat en het theater naar de politiek

22 januari 2020

*** (De verklaring voor de sterretjes vind je hier.)

Wanneer de politiek niet mee wil met de mensen, of de mensen niet mee willen met de politiek, komt het activisme vaak om de hoek loeren. Dat kan zich uiten op veel verschillende manieren. Extinction Rebellion heeft zich internationaal op korte tijd weten te positioneren als een luide stem binnen het activisme. Al hoeft een luide stem niet per se zo georganiseerd zijn, getuigen een groep Italiaanse burgers van verschillend pluimage die zich verenigt als ‘De Sardines’. Maar activisme kan even goed in het theater de kop opsteken, zelfs in de journalistiek.

Omdat wij graag weten wat jullie denken over de themadossiers, zodat we waar nodig kunnen aanpassen en verbeteren, vragen we jullie om dit beoordelingsformulier in te vullen. Alvast hartelijk dank!

Autosalon = Leugensalon

Dat beweert althans Extinction Rebellion (XR) dat afgelopen zondag een bezoek bracht aan het autosalon op de Heizel. De auto-industrie liegt om te beginnen over de uitstoot, maar verhindert het ook om naar een radicaal andere mobiliteit te gaan, vertelt woordvoerder Sebastien Hendrickx aan DeWereldMorgen. 185 activisten van XR werden er die dag gearresteerd.

cc Vinnie De Craim

Is activisme nuttig?

Er zijn verschillende vormen van activisme. Tom De Herdt gebruikt op MO* de ideeën van de Oostenrijkse meubelmaker en filosoof Karl Popper over drie verschillende manieren van activisme en welke vorm de nuttigste is. Volgens Popper moet activisme realistisch zijn, anders moet je er niet aan beginnen. Maar daar is De Herdt het niet helemaal mee eens.

(CC BY-SA 3.0) Nick Youngson

Sardina

StampMedia brengt een fotoreportage van Nel Berens over de Sardines, een burgerbeweging die op korte tijd ontstaan is uit walging voor het extreemrechtse gedachtegoed van de leider van de Lega Nord, en voormalig minister van Buitenlandse Zaken, Matteo Salvini. Duizenden boze burgers – activisten – kwamen in verschillende grote Italiaanse steden op straat om hun ongenoegen te uiten.

Chokri, theateractivist

Emma Lesuis schrijft op rekto:verso een bewonderende brief aan theatermaker Chokri Ben Chikha. Die had er tijdens het houden van een speech (de Staat van het Theater in Nederland) mee gedreigd om zichzelf in brand te steken. Later heeft hij een voorstelling gemaakt die omschreven werd als activistisch theater. Emma had er ooit een gesprek over met Chokri, over activisme en kunst, en hoever je daarin kunt gaan.

Chokri Ben Chikha – foto Facebook

Artikels en discussiepunten

DeWereldMorgen: Het leugensalon: Extinction Rebellion voert actie op het autosalon in Brussel

Het autosalon is in de eerste plaats een verhaal, zegt Vinnie De Craim, een toekomst met wagens die staan voor vrijheid, bewegingsruimte en sociale status. Maar dit verhaal is een constructie van de auto-industrie, volgens Vinnie. Wat denk jij? Wat is de plaats (is er nog plaats?) voor de auto in de toekomst?

Het doel van de actie was bewustwording, niet het opwekken van ergernis, en niet gericht op bezoekers, personeel of agenten. Hoe kijk jij naar zo’n actie? Doet het je nadenken? Creëert het een bewustwording?

Verwachten van deze auto-industrie dat ze echt zou werken aan een progressief klimaatbeleid is dan ook naïef. Waarom?

De industrie wil wel ‘groener’ worden, zolang iedereen maar individueel in wagens blijft rondrijden.
De stijging in de verkoop van elektrische wagens, waarvan de ecologische productiekost niet altijd transparant is, stelt men ook een grote stijging vast in de verkoop van SUV’s (1 op de 3 verkochte wagens in 2018).
In totaal komt 24 percent van de Belgische uitstoot van auto’s.

De journalist, Vinnie De Craim steekt zijn sympathie voor XR niet onder stoelen of banken. Dat komt overeen met de waarden van DeWereldMorgen. Dat is niet bang om een journalistiek/activistisch standpunt in te nemen. Wat vind jij daarvan? Kan een journalist ook een activist zijn? Of zou je vanuit een neutraler standpunt minder informatie krijgen?

Hebben zulke acties nut? Veranderen ze iets? Zou je er zelf aan deelnemen? Waarom (niet)?

MO*: Activisten komen in vele maten en gewichten, en soms kunnen ze ook de wereld veranderen

Popper zegt dat de utopische activisten van een radicale maakbaarheid van de wereld en van de mens uitgaan. Toch waarschuwt hij er ook voor. Hoe?

Hij heeft het ook over de manier waarop de fascistische beweging de “lange mars door de instellingen” organiseerde (met dank aan Dries Van Langenhove om ons die geschiedenis nog eens in herinnering te brengen) om de werking van deze instellingen traag maar zeker te gebruiken: hetzij om een nieuwe wereld te boetseren, hetzij om een verloren gewaande wereld te herstellen.

Popper vindt zowel de historicisten als de utopische activisten niet realistisch. We kunnen onmogelijk inschatten wat de projecten van beide activisten precies teweeg zullen brengen. Hij geeft een heel concreet voorbeeld van wat utopisch activisme is. Welk?

Neem nu een Brexit, een onafhankelijk Vlaanderen, of het afschaffen van het kapitalisme. Als politieke voorstellen kunnen ze ongetwijfeld mensen bekoren, maar Popper zou ze klasseren onder utopisch activisme: je kan immers onmogelijk zeggen welke gevolgen ze precies zouden hebben voor wie, omdat de keten van gevolgen zo ontstellend complex is dat je niet weet waar je uitkomt.

Tom De Herdt vindt dat we nog een ander soort activist nodig hebben. De welke?

Een activist die onze idealen aanscherpt, onze dromen bevraagt en uitnodigt om alles nog eens op een rijtje te zetten. Niet alleen tot de verbeelding sprekend, ook buitengewoon nuttig.

Wat denk je daar zelf van?

rekto:verso: Beste Chokri Ben Chikha

Waar ligt volgens jou het activisme van Chokri Ben Chikha?

Het zou kunnen liggen in de urgentie om in te breken in de realiteit en maatschappelijke verandering door te voeren. Om te ageren, iets te doen, om de oogkleppen af te gooien.

Emma Lesuis had Chokri graag als docent gehad op de theaterschool. Waarom?

Op de theaterschool miste ik die maatschappelijke urgentie vaak. Of eigenlijk de herkenning van de onderwerpen die je aankaart en de noodzaak daarvan. Klinkt het gek als ik daar van aanga? En niet van de zoveelste sonnet van Pablo Neruda? Uiteraard ontwikkelden we zo vakmanschap en skills, maar vaak miste ik de wereld. Kijk naar buiten! Zie wat er om ons heen gebeurt! Het vuurtje dat je had doorgegeven en te zien was in de voorstelling, vond ik ontroerend.

Hoe ervaren jullie zelf jullie schooltijd? Worden jullie al wel eens in het hier en nu getrokken? In de wereld gezet? Of wordt er voornamelijk gefocust op het ontwikkelen van vaardigheden en kennis?

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand.

Hier vind je meer informatie over Media.21

De technologische vooruitgang

Cartoons in de journalistiek