Home » Aan de slag met Nieuws in de Klas » Online Themadossiers » Oplossingen voor het klimaatprobleem

Oplossingen voor het klimaatprobleem

Concrete maatregelen die we moeten nemen

30 januari 2019

65.000 mensen in december. 70.000 mensen afgelopen zondag. Op drie weken tijd hebben de bosbrossers zich meer dan vertienvoudigd, tot 35.000. Allemaal mensen die in gure weersomstandigheden de overheid dwingend oproepen om werk te maken van een krachtdadig klimaatbeleid. Maar hoe ziet zo’n beleid er dan uit? Welke maatregelen moeten er concreet genomen worden?

Systeeminfrastructuur voor hernieuwbare energie

Om te beginnen moeten we geen tijd meer steken in klimaatontkenners. Dat zegt Ignace Schops, een van de initiatiefnemers van de Klimaatzaak, een rechtszaak tegen de vier Belgische overheden, tegen Charliemag. Maar de overheid moet ook het voortouw nemen om een systeeminfrastructuur voor hernieuwbare energie aan te leggen.

Ignace Schops © Jarod Mauws

Dividend op CO2-uitstoot

Het idee om de vervuiler te laten betalen, is niet nieuw. Een taks op de uitstoot van CO2 werd dertig jaar geleden al voorgesteld, en tot op zekere hoogte wordt die vandaag in België ook geheven, bv. in de vorm van emissierechten, waarbij bedrijven een bedrag betalen voor hun koolstofuitstoot. Maar volgens Apache ontsnapt twee derde van de industrie hieraan en moet er dus een bredere heffing komen. De opbrengsten daarvan kunnen vervolgens als dividend terug uitgekeerd worden aan de belastingbetalende gezinnen.

(CC BY-NC-ND 2.0) United Nations Photo

Ontbossing tegengaan

Het terugdringen van de CO2-uitstoot vormt een belangrijke peiler in een goed klimaatbeleid. Bomen spelen daarbij een voorname rol omdat ze koolstof opnemen en filteren. Ontbossing en aantasting van bossen zijn verantwoordelijk voor zo’n 17 procent van de uitstoot van broeikasgassen, staat er op MO*. Dat is meer dan de hele transportsector samen. Het programma van de Verenigde Naties REDD+ helpt ontwikkelingslanden om aan bosbehoud te werken en duurzaam bosbeheer te promoten om zodoende de uitstoot van CO2 te verminderen. Maar ook in onze contreien zijn bomen van onschatbare waarde als we de klimaatdoelstellingen van Parijs willen halen.

(CC BY-SA 2.0) Daniel Beilinson

Artikels en discussiepunten

Charliemag: “We moeten geen tijd meer steken in klimaatontkenners”

Waarom gaat biodiversiteit iedereen aan?

Men begint steeds meer te beseffen dat verlies aan biodiversiteit ook de bodem en de landbouw aantast en daarmee een impact op onze voedselvoorziening en economie heeft. Daarnaast is er steeds meer wetenschappelijk bewijs dat natuur in onze omgeving ons gezonder maakt. We gaan toch niet vernietigen wat ons in leven houdt?

Hoe kun je politici overtuigen van de waarde van een park?

Door te berekenen wat zo’n nationaal park waard is. Nationaal Park Hoge Kempen blijkt 191 miljoen euro per jaar aan omzet op te leveren en meer dan 5.000 jobs. Als je die vertaalslag kunt maken, hebben ministers oren naar je verhaal.

Waarom is, naast protest en rechtszaken, de overheid zo belangrijk om een systeem te veranderen?

We vergeten soms dat we al tientallen keren het systeem veranderd hebben. Auto’s zijn een succes geworden omdat de overheid wegen begon aan te leggen. Ford heeft geen wegen aangelegd. Hetzelfde geldt voor vliegvelden; die zijn gebouwd door overheden, niet door vliegmaatschappijen. De pijpleidingen voor olie en gas, het zijn overheden die daarin investeren, niet Esso en Shell. De overheid moet nu ook het voortouw nemen om systeeminfrastructuur aan te leggen voor hernieuwbare energie. Daar zit nog een kans en die moeten we grijpen, ook al is dat niet altijd gemakkelijk, ook al hebben we al veel tijd verloren. We zijn er al in geslaagd om het gat in de ozonlaag te verkleinen, om DDT te verbannen, om meisjes in ontwikkelingslanden hun lagere school te laten afmaken. We kunnen heel veel, dat mogen we niet vergeten.

Apache: Dividend op CO2-uitstoot moet de wereld redden

Wat is een dividend?

‘Dividend’ komt van het Latijnse woord dividere, dat ‘verdelen’ betekent.
Een dividend is belaste winst die een vennootschap uitkeert (verdeelt) aan haar aandeelhouders. Die ontvangen hun dividend netto.

Wat is, volgens de initiatiefnemers het grootste voordeel om CO2-uitstoot te belasten en dividenden uit te keren aan burgers?

Het is de ultieme manier om iedereen mee te krijgen in de strijd tegen de klimaatopwarming. De prijzen van goederen die CO2-intensief zijn zullen weliswaar stijgen, maar fabrikanten worden gestimuleerd om minder CO2-intensief te werken. Tegelijk krijgt groene innovatie een duw in de rug en burgers die ecologisch kopen, doen financieel een uitstekende zaak.

In België zijn zowel werkgevers, werknemers en milieuorganisaties overtuigd van een heffing op CO2-uitstoot. Wat denk je er zelf van?

Waarom moeten we met enig wantrouwen kijken naar bedrijven als ExxonMobil en Shell wanneer die een ‘Carbon Fee and Dividend’-plan ondersteunen?

Het wetsvoorstel dat de steun geniet van ExxonMobil en Shell bevat immers de clausule dat er, samen met de implementatie van de CO2-heffing en de bijhorende dividenden, ook een ‘simplificatie van de regelgeving’ komt. Die simplificatie houdt in dat oliebedrijven niet meer aansprakelijk zouden kunnen worden gesteld voor schade die het gevolg is van de klimaatverandering. Dergelijke bedrijven zijn als de dood voor een eventueel vonnis dat hen verantwoordelijk zou stellen.

MO*: ‘Bomen kunnen een kwart van de geplande uitstootvermindering realiseren’

Waarom is het verhaal van ontbossing geen doemscenario?

Het tempo van de globale ontbossing neemt af sinds 2000. Op een bepaald moment was het tempo zelfs gehalveerd. Er is nog steeds veel ontbossing, maar het gaat trager, dus dat is deels goed nieuws. We zien ook dat er veel aan herbebossing en bosherstel wordt gedaan in ontboste gebieden. Die nieuwe bossen kunnen natuurlijk niet de biodiversiteit en het ecosysteem vervangen van de oude bossen.
In sommige landen gaat de ontbossing ook juist sneller.

Wat zijn de voordelen van natuurlijke oplossingen voor het klimaatprobleem?

Door de kracht van de natuur in te zetten kun je ecosystemen herstellen of verbeteren. Zo kunnen bossen bodemerosie tegengaan en overstromingen voorkomen. Of het water filteren tot drinkwater voor stedelingen.
Het is vaak goedkoper of kostenefficiënter voor steden, provincies en landen om te investeren in bosbehoud en bosherstel dan in andere oplossingen voor waterzuivering en drinkwatertoevoer. Een ander voorbeeld is de rol die mangroves spelen in bescherming tegen overstromingen. Ook hier zie je dat het voordeliger kan zijn om te investeren in de aanplanting en het behoud van mangroves, dan in het bouwen van dijken of andere betoninfrastructuur.

Waarom mogen compensaties geen vervanging zijn van drastische maatregelen om de uitstoot te verminderen?

Compensatiefondsen kunnen helpen om emissies te compenseren die bijna onmogelijk te vermijden of te verminderen zijn, maar ze mogen actie niet in de weg staan om de uitstoot van broeikasgassen uit de industrie en de landbouw te verminderen. We zien een groeiende interesse van landbouw- en voedingsbedrijven die investeren in bos– en bodemherstel, omdat ze de productie van voeding willen veilig stellen. Dat is bemoedigend.

StampMedia heeft een foto– en videoreportage van de Youth for Climate-mars van 24 januari, en een interview met Anuna De Wever. Ook DeWereldMorgen heeft een videoverslag van die optocht. Tenslotte doet ook Doorbraak een aantal suggesties om de klimaatverandering tegen te gaan.

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand.

Hier vind je meer informatie over Media.21

#youthforclimate

Nationale staking