Home » Aan de slag met Nieuws in de Klas » Online Themadossiers » Vredesplan Israël en Palestina

Vredesplan Israël en Palestina

Oprechte kans op vrede, of koloniaal project?

05 februari 2020

*** (De verklaring voor de sterretjes vind je hier.)

Op 28 januari 2020 stelden de Amerikaanse president Trump en Israëlisch premier Netanyahu de Deal of the Century voor, een plan dat vrede moet brengen in het jarenoude conflict tussen Israël en Palestina. Maar niet iedereen is ervan overtuigd dat een plan dat zonder inbreng van de Palestijnen is opgemaakt wel echt vrede zal brengen.

Omdat wij graag weten wat jullie denken over de themadossiers, zodat we waar nodig kunnen aanpassen en verbeteren, vragen we jullie om dit beoordelingsformulier in te vullen. Alvast hartelijk dank!

Noorrovers (CC BY-SA 4.0)

Permanente staat van apartheid

Het is moeilijk om dit ‘vredesplan’ ernstig te nemen, zegt Ludo De Brabander op DeWereldMorgen. Het is er gekomen zonder inbreng, laat staan instemming van de Palestijnen. Hij verwijst daarbij naar de Israëlische mensenrechtenorganisatie Btselem die het heeft over een ‘permanente staat van apartheid’. De Palestijnen moeten verzaken aan hun rechten, terwijl volledig wordt tegemoetgekomen aan de wensen van de Israëlische regering, aldus nog De Brabander. Palestijnen spreken over een koloniaal project.

Protestactie Palestijnen aan VS-ambassade Brussel. Foto: Nawal Saadi

Een streepje licht

Dat is de verrassende conclusie van politicoloog Azar Dakwar op MO*. Dakwar zegt dat met dit plan de kaarten op tafel liggen: het gaat hier niet om Palestijns zelfbeschikkingsrecht of een Palestijnse staat. Nu kan er eindelijk afgestapt worden van de status quo en overgegaan worden op de realiteit. En die is dat er meer dan 650.000 kolonisten op de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem leven, tegenover 150.000 aan het begin van het vredesproces. Dan kun je moeilijk over een Palestijnse staat spreken. Dat idee moet zowel politiek als conceptueel herdacht worden.

Kaart uit het plan “Peace to Prosperity“

Omslagfoto: Qalqilya, Westelijke Jordaanoever, Ludo De Brabander

Vragen en discussiepunten

DeWereldMorgen: Trumps ‘vredesplan’ maakt van Palestina vazalstaat

De mensenrechtenorganisatie Btselem spreekt van een ‘permanente staat van apartheid’. Wat weet je over apartheid?

Hier vind je een heldere uitleg over apartheid.

Het vredesplan voorziet dat de fragmentatie van de Bezette Palestijnse gebieden permanent gemaakt wordt, de onteigeningen definitief vastgelegd worden, de bezetting wordt voortgezet. Wat zijn de Bezette Palestijnse gebieden?

Op deze Wikipediapagina vind je daarop het antwoord.

Het vredesplan heeft het niet over ‘bezetting’. Waarom niet?

Het is nochtans de officiële terminologie van de Verenigde Naties. Maar als Trump en Netanyahu al iets gemeen hebben is het hun minachting voor de Verenigde Naties, het plan “is dan ook geen recitatie van de resoluties van de Algemene Vergadering, de Veiligheidsraad (…) want deze hebben en zullen ook geen vrede brengen”. Dit plan voorziet dan ook geen rol voor de Verenigde Naties. Als er sprake is van de oprichting van een veiligheidscomité of een comité voor de grensovergangen, dan is dat telkens met vertegenwoordigers van Israël, Palestina en de Verenigde Staten.

Dit plan wordt voorgesteld als een tweestatenoplossing. Maar de facto wordt Palestina geen soevereine staat. Waarom niet?

De PLO of de Palestijnse autoriteit mogen niet toetreden tot internationale organisaties tenzij na instemming door Israël. Ze mogen ook geen initiatieven of lopende acties nemen “tegen de staat Israël, de Verenigde Staten en hun burgers voor het Internationaal Strafhof, het Internationaal Gerechtshof en alle andere tribunalen.
Dat geldt ook voor juridische initiatieven tegen Israëlische of Amerikaanse staatsburgers voor Interpol of andere niet-Israëlische of niet-Amerikaanse rechtsstelsels. Ook blijft de Israëlische staat het recht behouden om militair op te treden in dat zogenaamde ‘soevereine’ Palestina als “noodzakelijke veiligheidsmaatregel”. Het spreekt voor zich dat al deze bepalingen niet gelden in de omgekeerde richting.

Waarom betonneert dit plan de feitelijke situatie?

De grondroof voor nederzettingen en de confiscatie van waterbronnen wordt gelegaliseerd; de volledige annexatie van de Jordaanoever zorgt voor het behoud van de Israëlische militaire controle over de grens met Jordanië; de soevereiniteitsbeginselen van een onafhankelijke staat worden compleet uitgehold (geen eigen leger, militaire controle door Israël, geen controle over de grenzen, luchtruim, goederentransport, beperkte autonomie van de Palestijnse leidende instanties, etc …). Aan de Palestijnen wordt gevraagd zich te onderwerpen aan de Israëlische bezettingsmacht en dat als akkoord te ondertekenen.

MO*: Is Trumps Deal of the Century de overlijdensakte voor Palestijnse staat?

Volgens de Palestijnse mensenrechtenactivist Mahmoud AbuRahma is het plan van Trump helemaal niet nieuw. Waarom niet?

‘Wat we nu voorgeschoteld krijgen, is niet per se de verdienste van de huidige Amerikaanse president, zegt AbuRahma. ‘Hij volgt eigenlijk de lijn die voorgaande Amerikaanse presidenten ook bewandelden. Het verschil is uiteraard zijn stijl, en het gegeven dat hij publiekelijk de kaart van Israël trekt en de Palestijnen uit het plan heeft gelaten. Trump consolideert en legitimeert de gevolgde politiek en het onrecht van de voorgaande decennia. In tegenspraak met het Internationaal Recht en bestaande VN-resoluties formaliseert dit zogenaamde vredesplan de grondroof, de ontheemding, het verplaatsen, de degradatie en de vervolging van de Palestijnen.’

Haaretz-journaliste Amira Hass bevestigt wat Azar Dakwar zegt over het niet bestaan van een soevereine Palestijnse staat. Ze illustreert dat met een voorbeeld. Welk?

‘De president van de Palestijnse Autoriteit, Mahmoud Abbas, ontvangt ambassadeurs en presidenten, in een sfeer van grote gewichtigheid maar hij moet wel toelating aan het Israëlisch leger vragen als hij de Palestijnse gebieden wil verlaten.’

Wat moet er volgens Dakwar, in tegenstelling tot het voorgelegde plan van Trump, dan wel gebeuren?

‘We moeten, in alle opzichten volle rechten krijgen als Palestijnen, en absolute gelijkheid tussen de verschillende machten. Er zijn inderdaad grote uitdagingen. Want wat doe je met de vluchtelingen buiten Israël en Palestina? Of hoe ga je om met de verschillende talen? Met verschillende religies? Met de politieke invulling zoals die vandaag bestaat bij zowel Israëli’s als Palestijnen? Dat zijn zeer complexe vraagstukken. Maar het is wel tijd om die aan te pakken, er is geen andere weg mogelijk. We zullen nieuwe formules moeten bedenken. En we zullen de gesprekken moeten voeren “in de buik van de walvis”.’

AbuRhahma hoeft geen vrienden. Wat dan wel?

‘We moeten niet op zoek naar vrienden die de Palestijnen als volk steunen, maar naar partners die rechtvaardigheid steunen. Wat nu voorligt, is een roadmap voor apartheid. Is de wereld bereid om gelegaliseerde apartheid te aanvaarden?’

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand.

Hier vind je meer informatie over Media.21

Cartoons in de journalistiek

Het coronavirus