Home » Aan de slag met Nieuws in de Klas » Online Themadossiers » Productie van plastic neemt nog steeds toe

Productie van plastic neemt nog steeds toe

Maar de natuur kan te hulp schieten

08 februari 2023

*** 

De productie van plastic, het gebruik en het afval ervan zorgen voor gigantisch veel problemen voor het milieu. Om plastic te maken zijn fossiele brandstoffen nodig, met alle problemen vandien, zoals CO2-uitstoot. Daarbovenop komt nog dat veel plastic maar een keer gebruikt kan worden. Dat plastic wordt weggegooid, en komt dan in rivieren, zeeën en oceanen terecht. Tot het uiteindelijk aanspoelt, zoals op de stranden van de Seychellen.
Zelfs al worden producenten voor het gerecht gedaagd, de voorspellingen zijn dat de plasticproductie alleen nog maar zal toenemen. Kan de wetenschap, of meer nog, de natuur ons een handje helpen?

 

Hoogtepunt nog niet bereikt

Bij overheden sijpelt het stilaan door dat de productie van plastics voor eenmalig gebruik niet bijdraagt aan het oplossen van het klimaatprobleem. Toch trekken grote bedrijven als het Amerikaanse ExxonMobile, en het Chinese Sinopec zich daar bijzonder weinig van aan. Volgens Business AM dat een rapport van de Australische Minderoo Foundation kon inkijken, is het hoogtepunt nog niet bereikt. Vorig jaar werd 137 miljoen ton aan kunststoffen voor eenmalig gebruik geproduceerd. De verwachtingen voor dit jaar zijn dat daar nog eens 17 miljoen ton bovenop komt.

Afval van plastic voor eenmalig gebruik (CC BY-NC-ND 2.0) Mike Carney

 

Deplastificatieplan voor Danone

DeWereldMorgen meldt dat drie ecologische organisaties de Franse multinational Danone hebben aangeklaagd omdat het niet voldoet aan de wettelijke verplichtingen om zijn plastic voetafdruk te verkleinen. Ze willen dat het bedrijf onderzoekt wat de impact van zijn plasticproductie op mens en milieu is, en vervolgens moet het een deplastificatieplan opstellen.

Foto: Oregon State University/ CC BY-SA 2.0

 

Seychellen, vuilnisbak voor plastic

De eilandengroep van de Seychellen is een populaire vakantiebestemming voor de meer welgestelde medemens. De vergelijking met het Aards Paradijs wordt al wel eens gemaakt. Maar intussen zijn de eilanden ook de vuilnisbak geworden van plastic dat soms 3000 km aflegt voor het aanspoelt op de paradijselijke stranden. Op MO* lezen we dat de universiteit van Oxford een model heeft ontwikkeld dat de beweging van plastic afval kan simuleren waardoor ze de ophoping van plastic afval op de Seychellen kunnen voorspellen.

Foto © Seychelles Islands Foundation (SIF)

 

De weg van plastic

Iedereen heeft al wel van de plastic soep gehoord, gigantische hoeveelheden plastic die in zeeën en oceanen terechtkomen, en dan bv. aanspoelen bij de Seychellen. Vier jaar geleden al sprak StampMedia met de jonge onderzoeker Bert Teunkens. Hij vroeg zich af hoe al dat plastic in de oceanen terechtkomt, en besloot om de rivieren te onderzoeken op een nooit eerder geziene manier. Want volgens Teunkens kan de plastic soep alleen maar aangepakt worden als je de weg van het plastic kent.

© Bert Teunkens

 

Wormen die plastic eten

Onderzoekers van de universiteit van Queensland in Australië hebben ontdekt dat er wormen bestaan die plastic kunnen eten en verteren, staat op EOS. Het gaat met name om de larven van de kever Zophobas morio. Niet dat die wormen nu al het plastic afval van de wereld moeten opeten, maar de wetenschappers kunnen wel het spijsverteringsmicrobioom onderzoeken om dat dan na te bootsen zodat het op grote schaal gebruikt kan worden.

Larven van de kever Zophobas morio eten piepschuim. © Universiteit van Queensland.

 

Vragen en discussiepunten

Business AM: Wereldwijde consumptie plastic voor eenmalig gebruik blijft verder oplopen

Hoe gaan jullie om met wegwerpplastic? Denken jullie daarover na? Proberen jullie plastic zakjes te vermijden? En maakt dat uit?

DeWereldMorgen: Danone voor de rechter wegens plasticvervuiling

Wat is het probleem met Danone?
Sinds 2017 is er in Frankrijk een wet die bedrijven van een zekere grootte verplicht om de schade die hun activiteiten – en die van hun toeleveranciers – toebrengen aan het milieu en de mensenrechten te monitoren en te voorkomen middels een actieplan.
De organisaties stellen dat Danone niet genoeg doet om zijn plastic voetafdruk te verkleinen, en het dus zijn wettelijke verplichtingen niet nakomt.
Waarom is plasticvervuiling een probleem?
Elk jaar wordt ongeveer 400 miljoen ton aan kunststoffen geproduceerd, en de industrie ziet dat cijfer tegen 2040 verdubbelen. Maar amper 9 procent van al het plastic dat ooit is geproduceerd, is gerecycleerd, blijkt uit cijfers van het VN-Milieuprogramma; 12 procent wordt verbrand.
Dat betekent dat nagenoeg al het andere plasticafval in de oceaan of op enorme stortplaatsen is terechtgekomen. Bovendien wordt meer dan 90 procent van het plastic gemaakt van fossiele brandstoffen.

MO*: Paradijselijke Seychellen krijgen plastic van over de hele wereld te slikken

Wat houdt de bedreiging van plasticvervuiling precies in?
Plasticvervuiling vormt een bedreiging voor het milieu, voor de mariene ecosystemen, biodiversiteit en voor de mensen die van de oceaan afhankelijk zijn voor voedsel, toerisme en andere economische activiteiten. Plastic dat duizenden kilometers aflegt, kan ook bijdragen aan de verspreiding van invasieve soorten en ziekten.

StampMedia: Van de rivier naar de zee

Waarom zijn, volgens Teunkens, initiatieven zoals Ocean Cleanup heel goed, maar niet voldoende?
“Je kan in oceanen enkel plastic vangen dat in de bovenste anderhalve meter van het zeewater drijft. Alles daaronder, is voor altijd verloren. Op lange termijn is dat geen oplossing.”
Bert Teunkens heeft een innoverend systeem uitgedokterd om macroplastics te zoeken in rivierlopen. Het lijkt op wat in de visserij gebruikt wordt, en ankerkuilen heet. Wat, en waarom heeft Teunkens aan dat ankerkuilen veranderd?
“Bij ankerkuilen vanop een vissersboot heb je een net met twee balken. De ene balk blijft boven water, de andere staat op de bodem van de rivier. Zo kan je al het afval dat daar passeert over een serieuze lengte en de hele diepte opvangen. Met deze techniek kun je bepalen hoeveel plastic er in de Schelde aanwezig is,” legt Teunkens uit. “Maar je kunt er niet mee controleren op welk niveau in de rivier het afval zich bevindt.” Dat laatste kan wèl met Teunkens’ ingenieuze methode. “Ons systeem laat toe om met meerdere kleinere netten op verschillende dieptes tegelijkertijd metingen te doen. We kunnen onderzoeken hoe het zit met de verticale distributie van plastic: bevat elk niveau evenveel plastic, of is er sprake van clusters? Die clusters kunnen zich vormen vlak onder het wateroppervlak, maar ook vlakbij de bodem of ergens tussenin.”
Andere manieren dan bovenstaande zijn akoestische zenders en gps-zenders. Maar die zijn duur. Dat is hoe Teunkens bij het citizen science- project is terechtgekomen. Wat is dat?
Citizen science is een vorm van wetenschap waarbij beroep wordt gedaan op burgers om wetenschappelijk onderzoek te laten slagen.

EOS: ‘Superwormen’ eten – en overleven op – plastic

Hoe zijn de wetenschappers aan het onderzoek van darmmicrobioom van de wormen begonnen?
De onderzoekers verdeelden 135 van de wezens in drie groepen: een daarvan kreeg alleen tarwezemelen te eten, een andere alleen zacht polystyreen, en een derde niets. Alle wormen werden gecontroleerd op kannibalisme, en de leden van de uitgehongerde groep werden van elkaar geïsoleerd.
De wetenschappers ontdekten dus dat die wormen plastic kunnen eten en verteren. Hoe komt dat en waarom is dat belangrijk?
De wormen versnipperen het plastic zodat de bacteriën het kunnen afbreken in kleinere moleculen die gemakkelijker verteerbaar zijn – of misschien ooit kunnen worden geüpcycled om nieuw plastic te maken, aldus Rinke. Weten welke bacteriële enzymen deze darmmicroben precies gebruiken om het polystyreen af te breken, is een gouden ticket om het proces in de toekomst op grote schaal na te bootsen.

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand. 

Hier vind je meer informatie over Media.21

Gevolgen van oorlog in Oekraïne
Aardbeving in Turkije en Syrië


Aanmelden

Meld je aan om een week lang gratis kranten en magazines in de klas te ontvangen of om de status van je bestelling te volgen.

Heb je nog geen account? Dan moet je eerst registreren.

Let op: De themadossiers en het lesmateriaal op de website van Nieuws in de Klas kan je zo gebruiken.

 

Wachtwoord vergeten?

Wachtwoord herstellen

Vul je e-mailadres in. We sturen je een mail met instructies om je wachtwoord te wijzigen.

 

Aanmelden

Subscribe to our mailing list

* indicates required

Nieuws in de Klas gebruikt deze informatie enkel om je op de hoogte te brengen van activiteiten, weetjes en trends uit de sector en van onze organisatie. Vink hieronder 'nieuwsberichten' aan als je op de hoogte wil blijven:

Je kan op elk moment jouw gegevens verwijderen door op de link 'Abonnement opzeggen' te klikken onderaan elke e-mail die je van ons ontvangt, of te mailen naar info@nieuwsindeklas.be. Bezoek onze website voor meer informatie over onze privacyverklaring. Door hieronder te klikken, stem je ermee in dat wij jouw gegevens mogen verwerken in overeenstemming met deze voorwaarden.

We gebruiken MailChimp als ons marketingplatform. Door hieronder te klikken om u te abonneren, erkent u dat uw informatie zal worden overgebracht naar MailChimp voor verwerking. Lees hier meer over de privacypraktijken van MailChimp.