Kunst vandaag

Gedrenkt in traditie of oppervlakkig entertainment?

13 november 2019

*** (De verklaring voor de sterretjes vind je hier.)

De Stadstriënnale in Genk en Hasselt over vijftig jaar schermcultuur, toont hoe internetkunst meer een nieuwe aansluiting op de traditie is dan een afscheuring. 
K.A.K., de Koekelbergse Alliantie van Knutselaars, heeft dan weer een theatervoorstelling over het vervagende onderscheid tussen informatie en entertainment. 

Omdat wij graag weten wat jullie denken over de themadossiers, zodat we waar nodig kunnen aanpassen en verbeteren, vragen we jullie om dit beoordelingsformulier in te vullen. Alvast hartelijk dank!

 

Niets nieuws onder de zon

Wouter Hillaert bezoekt voor rekto:verso de vijfde editie van de Stadstriënnale van Hasselt en Genk, en wordt meteen geconfronteerd met de rol die het internet speelt in beeldende kunst. Hij vraagt zich af of het lot van kunstwerken niet meer is dan te dienen als achtergrond bij een bestaan vol live experiences voor digital natives. Maar Pieter Jan Valgaeren, curator van het festival, nuanceert en zegt dat de mensen nog altijd naar een museum komen.

© Antoine Geiger

 

Terug in de tijd

Voor hun theatervoorstelling ‘Life, Death & Television’ hebben de leden van K.A.K. oude televisie-uitzendingen bekeken en radioprogramma’s beluisterd, vertellen Yuni Mahieu en Renée Goethijn aan Charlie. Daarbij ontdekten ze dat tv lang geleden meer om volksverheffing ging, het promoten van de Vlaamse cultuur. Gaandeweg evolueerde dat naar verstrooiing, entertainment. Maar Yuni en Renée krijgen de indruk dat de nieuwe Vlaamse regering weer meer wil inzetten op het promoten van die Vlaamse cultuur, terwijl onze samenleving zoveel kleurrijker is geworden. 

Yuni en Renée van K.A.K. © Charliemag
 
Achtergrondfoto: ‘Abstract Browser’ van Rafael Rozendael

 

Artikels en discussiepunten

rekto:verso: ‘Er is niets nieuws onder de zon’

Het internet, en bij uitbreiding internetkunst, heeft de kunst niet echt veranderd. Die verandering zal, volgens curator Pieter Jan Valgaeren, pas echt gebeuren met de intrede van Virtual Reality (VR). Wat zou er nog zoal kunnen veranderen met de komst van VR? Houd je verbeelding niet in.
Waarom is 1969 zo’n belangrijk jaar, behalve dat het beschouwd kan worden als het geboortejaar van het internet?
1969 is het jaar dat heel vaak terugkomt als je aan oudere mensen vraagt wat hun belangrijkste schermmoment was. 90% noemt dan de maanlanding. 1969 is een kantelpunt in de democratisering van media. Dat laten we aan het begin van de expo in Hasselt ook letterlijk zien op een korte loop met zwart-wit-foto’s van Lee Friedlander, die van de jaren 1950 tot 1972 huiskamers fotografeerde. Daarop zie je hoe het tv-toestel steeds centraler komt te staan en het huishouden uiteindelijk helemaal gaat beheersen. Vanaf 1969 ging het sociale leven van veel mensen zich volledig afspelen rond de journaalblokken van dat lineaire systeem, terwijl het tv-medium zelf algauw gekaapt werd door kapitalistische principes.
Er is een heuse evolutie geweest van de tv naar het internet. We zijn bijna vergroeid met onze smartphone. Maar toch vindt Valgaeren het verschil tussen tv en internet nu ook weer niet zo groot. Waarom niet? 
Het web lijkt vrijer, maar in de praktijk wordt het net zo gecontroleerd, nu vooral door westerse mannen tussen 25 en 35 jaar. Dat zie je vooral aan de beeldtaal en de content die wordt opgeladen. Of aan de censuur die zich op Instagram doorzet tegen emancipatiebewegingen zoals Free the Nipple. Die censuur is net dezelfde als daarvoor op televisie.
Voor mensen die dateren van voor het internet zal een tentoonstelling van post-internetkunst wellicht bevreemdend zijn, o.a. door het gebruik van emoticons. Waarom is dat niet erg?
‘Weten ze dat een emoticon van een aubergine eigenlijk voor een piemel staat, en een perzik voor een foef? Misschien niet, maar is dat echt nodig? Een portaal van de kathedraal van Chartres is voor velen vandaag ook gewoon een bevreemdende Bijbelse kleurboek. Een Breugel-expo zit ook vol metaforen die niet iedereen kan lezen. Deze generatie doet niets anders: net als Duchamp, Beuys en Warhol zet ze allerlei codes en beeldconventies op hun kop.’
‘En dan mag zo’n emoji-adaptatie van Jeroen Bosch misschien kitscherig of pronkerig lijken, als we het over dertig jaar over de taal van rond de eeuwwisseling hebben, zullen die emoticons daar hoe dan ook deel van uitmaken. Wie weet geven deze werken aan jonge mensen zelfs de kans om eens hun ouders te instrueren, in plaats van altijd omgekeerd? Door die virtuele leefwereld van alledag te laten bekijken door het oog van kunstenaars, stel je niet alleen die leefwereld, maar ook het kunstbegrip zelf opnieuw in vraag bij mensen.’
Het internet zorgt voor een gigantische voordeel voor post-internetkunstenaars, maar verandert het ook het statuut van een kunstwerk?
‘Voor kunstenaars is het veel makkelijker en goedkoper geworden om hun werk ook op andere manieren zichtbaar te maken. Post-internet kunstenaars gaan daar ook heel vrij mee om: zodra hun werk af is, gooien ze het “in the wide open”, en maakt het hen niets uit wat ermee gebeurt, of het daar bewerkt of verknipt wordt… Maar geeft dat het kunstwerk dan een nieuw statuut? Dat de fysieke integriteit en eigenheid ervan minder belangrijk worden, begon eigenlijk al bij Duchamp.’

Charliemag: “Het lijkt wel of we vandaag weer teruggaan in de tijd”

K.A.K. is een vieze naam. Yuni en Renée leggen uit waarom ze die naam hebben. Kun je hen begrijpen? 
Renée vraagt zich af in hoeverre de tv haar (en haar generatiegenoten) heeft opgevoed en in hoeverre tv-programma’s haar (hun) hebben beïnvloed. Hoe zit dat met jullie? Welke tv-programma’s hebben jullie beïnvloed? Of zijn jullie helemaal niet meer beïnvloed door tv?
“Ik zie mensen op de tram elke dag naar hun scherm staren, volledig geabsorbeerd in hun eigen wereld. Is dat wel gezond?” is een vraag die in het toneelstuk gesteld wordt, maar niet beantwoord wordt in het interview. Wat denken jullie?
Hoe gaan jullie om met de reclame op sociale media? Staan jullie daarbij stil? Stoort het jullie? Negeer je het? 

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand. 

Hier vind je meer informatie over Media.21

De macht van de particratie
100 jaar algemeen enkelvoudig stemrecht


Aanmelden

Meld je aan om een week lang gratis kranten en magazines in de klas te ontvangen of om de status van je bestelling te volgen.

Heb je nog geen account? Dan moet je eerst registreren.

Let op: De themadossiers en het lesmateriaal op de website van Nieuws in de Klas kan je zo gebruiken.

 

Wachtwoord vergeten?

Wachtwoord herstellen

Vul je e-mailadres in. We sturen je een mail met instructies om je wachtwoord te wijzigen.

 

Aanmelden

Subscribe to our mailing list

* indicates required

Nieuws in de Klas gebruikt deze informatie enkel om je op de hoogte te brengen van activiteiten, weetjes en trends uit de sector en van onze organisatie. Vink hieronder 'nieuwsberichten' aan als je op de hoogte wil blijven:

Je kan op elk moment jouw gegevens verwijderen door op de link 'Abonnement opzeggen' te klikken onderaan elke e-mail die je van ons ontvangt, of te mailen naar info@nieuwsindeklas.be. Bezoek onze website voor meer informatie over onze privacyverklaring. Door hieronder te klikken, stem je ermee in dat wij jouw gegevens mogen verwerken in overeenstemming met deze voorwaarden.

We gebruiken MailChimp als ons marketingplatform. Door hieronder te klikken om u te abonneren, erkent u dat uw informatie zal worden overgebracht naar MailChimp voor verwerking. Lees hier meer over de privacypraktijken van MailChimp.