Home » Aan de slag met Nieuws in de Klas » Online Themadossiers » Duurzaam onderwijs nog niet voor morgen

Duurzaam onderwijs nog niet voor morgen

En dat heeft niet alleen met COVID-19 te maken

24 maart 2021

*** (De verklaring voor de sterretjes vind je hier.)

Nu de coronacijfers weer de verkeerde kant uitgaan, moet het onderwijs het plots ontgelden, want zou de motor van besmettingen zijn. Maar leerkrachten prioritair vaccineren, is dan weer taboe. En alsof COVID-19 het onderwijs niet al hard genoeg treft, moet het ook hervormd worden. Voorwaar, geen kattenpis.

Dit dossier werd samengesteld voor het Overlegcomité de maatregelen weer verstrengde en beslist werd dat de scholen vanaf volgende week dichtgaan.

Omdat wij graag weten wat jullie denken over de themadossiers, zodat we waar nodig kunnen aanpassen en verbeteren, vragen we jullie om dit beoordelingsformulier in te vullen. Alvast hartelijk dank!

Scholen wel, bedrijven niet

Het is opvallend hoe de hete aardappel nu naar onderwijs wordt doorgeschoven. Onbegrijpelijk, ook voor de wetenschappers, schrijft Tom Cochez op Apache. Het mag duidelijk zijn dat onderwijs, net zoals andere sectoren, een rol speelt in het verspreiden van het virus, maar er lijkt wel consensus dat het niet de motor is. Opvallend is ook hoe de bedrijven de dans lijken te ontspringen. Nochtans rapporteren scholen veel adequater besmettingen dan bedrijven. En met dat telewerken loopt het ook niet echt zoals het hoort.

Afstandsonderweyts © Katrien Scheir

Omkering van de virologische realiteit

Leerkracht Pieter Van den Bossche hekelt op Doorbraak de besparingspolitiek in het onderwijs van de afgelopen decennia. Maar ook die in de zorg. En in de cultuur. En nu dus de omkering van de virologische realiteit waardoor scholen strengere maatregelen moeten nemen dan andere sectoren. Maar het vaccineren van onderwijspersoneel, dat zich moet beredderen met mondmaskers en alcoholgel in lokalen die amper geventileerd kunnen worden, hoort niet tot de prioriteit.

(CC) Alexandra Koch

Droomschool bestaat niet

En in alle ellende die corona met zich meebrengt moet het onderwijs ook nog eens hervormd worden. Dat is op zich al een moeilijke oefening gezien de vele belangen, visies en ideologieën waar rekening mee moet gehouden worden. Maxine De Wulf praat op StampMedia met enkele deskundigen. En zij houden een hele waaier van mogelijkheden open. Maar een droomschool, … die bestaat niet.

(CC BY-NC-ND 2.0) Andy Simonds

Vragen en discussiepunten

Apache: En plots was het de schuld van het onderwijs

Marc Van Ranst haalt het idee dat scholen een motor zijn van de virusverspreiding onderuit. Hoe?

“Het beeld alsof scholen, gezinnen en werkplaatsen allemaal afzonderlijke werelden zijn, strookt niet met de realiteit”, zegt Marc Van Ranst. “Als de infecties op de ene plek toenemen, dan zien we dat ook op de andere plaatsen gebeuren. Mensen slepen het virus mee van het werk, naar het gezin, naar de school en omgekeerd. Focussen op één sector is dan onvoldoende.”

Ook Sciensano bewijst met tabellen dat er wel degelijk een stijging van besmettingen in scholen is, maar onvoldoende om scholen als motor te beschouwen. Er is bovendien een aspect dat die cijfers in een ander daglicht stelt. Welk?

RSV, een virus dat luchtweginfecties veroorzaakt, zit in de lift. Zeker bij kinderen kan dat klassieke verkoudheidsvirus soms felle klachten geven die doen denken aan Covid-19.

Doorbraak: Here we are now, vaccinate us

Leerkracht Pieter Van den Bossche is niet mals voor de politiek. Maar voormalig premier en huidig minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès (MR) krijgt het wel heel hard te verduren. Hoezo?

Feit is evenwel dat er mensen gestorven zijn — ik benadruk dat even: er kleeft bloed aan de handen van onze beleidsmakers — als gevolg van politiek gemotiveerde beslissingen. Wie zoals mevrouw Wilmès durft te beweren dat de onder haar wacht ingevoerde versoepelingen gewoon ‘verkeerd begrepen’ waren, hoort niet in het politieke pluche thuis. Wel in een rechtbank. In de beklaagdenbank, wel te verstaan.

Waarom vindt Van den Bossche het godgeklaagd dat onderwijspersoneel niet prioritair gevaccineerd wordt?

Kleuteronderwijzers en -onderwijzeressen, juffen, meesters, opvoeders en leerkrachten in het secundair onderwijs komen dag in dag uit in contact met grote groepen jonge mensen die allemaal drager kunnen zijn van dat vermaledijde virus. Geen mogelijkheid om te triëren zoals in het ziekenhuis, geen voorzorgsmaatregelen behalve een luizig mondmasker en wat alcoholspray. Leerlingen in klassen die amper geventileerd kunnen worden — aftandse gebouwen, u weet wel.
Vooraan staan leerkrachten die sinds begin dit schooljaar kampen met stemproblemen en almaar meer ingeschakeld moeten worden als psycholoog. Om dan te horen te krijgen dat je niet prioritair gevaccineerd kan worden, wegens niet noodzakelijk genoeg.

StampMedia: De zoektocht naar duurzaam onderwijs: “Wij willen nooit meer terug naar het oude systeem”

Een droomschool bestaat niet, zegt pedagoog Pedro De Bruyckere. Maar toch zijn deskundigen ernaar op zoek. Waar moet een goed onderwijssysteem aan voldoen?

Of een methode werkt, hangt af van de context, het doel en het publiek. Het bepalende element is volgens De Bruyckere niet de visie zelf, dan wel dat die visie gedragen wordt door het hele team. Welke visie dat is, is van minder belang. En juist daar wringt het schoentje: “Veel directies en leerkrachten hebben geen tijd om daar mee bezig te zijn. Zeker nu niet, met de pandemie. Nadenken over een duidelijke visie is een luxe geworden.”

Ouders, maar ook de bevoegde minister (Ben Weyts) blijven steken in het klassiek onderwijs, terwijl dat niet noodzakelijk iets opbrengt. “Er is nood aan reflectie en vernieuwing,” zegt hoogleraar onderwijskunde Martin Valcke (UGent). Waarom?

We moeten vroegere keuzes in vraag durven te stellen. De duur van opleidingen zou kunnen worden ingekort, net zoals die van de opleiding geneeskunde.
Het concept van jaarklassen en de infrastructuur van scholen zijn volgens Valcke ook achterhaald: “Leeftijd zegt niets over hoe snel iemand leert en toch blijven we klassen zo opdelen. De gebouwen moeten we dringend onder handen nemen: minder inzetten op traditionele klassen en meer op samenwerkingsruimtes waar leerlingen in groep kunnen werken aan een project.”

Met een nieuwe vorm van onderwijs zoals Agora zal de ongelijkheid tussen leerlingen vergroten. Maar volgens De Bruyckere is dat niet noodzakelijk een probleem als er voldaan wordt aan een voorwaarde. Welke?

“Iedereen moet zijn of haar eigen talenten kunnen ontwikkelen. En omdat iedereen andere talenten heeft, is het logisch dat de ongelijkheid zal vergroten. We moeten er vooral voor zorgen dat die ongelijkheid eerlijk is en dat er geen structurele factoren zijn die jongeren verhinderen om hun talenten te ontplooien.”

Adjunct-directeur en voormalig IVV-docent Isabel De Wilde zegt dat we moeten durven afstappen van die traditionele kijk op onderwijs en inspelen op wat studenten écht nodig hebben. Wat hebben jullie écht nodig?

Hier vind je het opdrachtenblad als Word-document en als PDF-bestand.

Hier vind je meer informatie over Media.21

Particratie

Nationale staking voor loonsverhoging